«κοίταξε, αυτός ο τοίχος μπορεί να γκρεμιστεί αν αποκτήσεις την ποιότητα εκείνης της αγάπης που έχει νοημοσύνη»

ΚΡΙΣΝΑΜΟΥΡΤΙ: Καλά. Ας το ξαναπιάσουμε από την αρχή. Δεν ξέρω τίποτα γι’ αυτή την αγάπη. Ξέρω τα πάντα για το σωματικό κομμάτι και συνειδητοποιώ ότι αγάπη δεν είναι η ευχαρίστηση, η επιθυμία, η συσσώ-ρευση, οι αναμνήσεις και οι εικόνες. Τα ’χω συνειδητοποιήσει από καιρό αυτά κι έχω φτάσει στο σημείο όπου αυτός ο τοίχος είναι τόσο τεράστιος που δεν μπορώ να τον περάσω ούτε καν πηδώντας τον. Ψάχνω, λοιπόν, από δω κι από κει για να δω μήπως υπάρχει κάτι διαφορετικό που μπορώ να κάνω, κάτι που δεν είναι επινοημένο από τον άνθρωπο. Αυτό το κάτι μπορεί να είναι η αγάπη. Συγνώμη που χρησιμοποιώ αυτή τη λέξη που έχει φθαρεί και κακοχρησιμοποιηθεί τόσο πολύ, αλλά ας τη χρησιμοποιήσουμε προς το παρόν.

ΝΤΕΙΒΙΝΤ ΜΠΟΜ: Μιλάτε για κάτι που δεν είναι απλώς ένα συναίσθημα;

Κ.: Όχι.

ΜΠΟΜ: Μπορεί να έχει και συναίσθημα αλλά δεν είναι συναίσθημα.

Κ.: Είναι, λοιπόν, αυτή η αγάπη — με τη δική της νοημοσύνη — είναι εκείνο το κάτι που θα γκρεμίσει, θα διαλύσει ή θ’ ανατινάξει τον τοίχο; Όχι η αγάπη του «σ’ αγαπώ, μ’ αγαπάς». Δεν είναι προσωπική ή ειδική. Δεν είναι ατομική ή συνολική, είναι κάτι πέρα απ’ αυτά. Έτσι;

ΜΠΟΜ: Ναι, αλλά αυτό είναι ένα δύσκολο σημείο. Καταλαβαίνετε; Ποτέ δεν υπήρξε κάτι τέτοιο στις σχέσεις των ανθρώπων που η τάση τους είναι να συγκεκριμενοποιούν την αγάπη σε κάποιο ιδιαίτερο αντικείμενο ή πρόσωπο, αλλά…

Κ.: Νομίζω ότι όταν κανείς αγαπάει μ’ αυτή τη νοημοσύνη καλύπτει τα πάντα, όχι μόνο το ατομικό ή το συνολικό. Είναι φως, όχι κάποιο ιδιαίτερο φως. Αν, λοιπόν, αυτή η αγάπη είναι το κάτι που θα γκρεμίσει τον τοίχο που έχω μπροστά μου, τότε δεν την ξέρω. Σαν ένας άνθρωπος που έχω φτάσει σε κάποιο σημείο και δεν μπορώ να πάω πέρα απ’ αυτό για να βρω εκείνη την αγάπη, τι θα μπορούσα να κάνω; Το θέμα δεν είναι να κάνω ή να μην κάνω κάτι, αλλά ποια είναι η κατάσταση του νου μου όταν συνειδητοποιώ ότι κάθε κίνηση απ’ αυτή την πλευρά του τοίχου που βρίσκομαι, το μόνο που καταφέρνει είναι να μεγαλώνει περισσότερο τον τοίχο; Συνειδητοποιώ, λοιπόν, πως ό,τι κι αν κάνω, διαλογισμό ή οτιδήποτε, ο νους δεν μπορεί να πάει πιο πέρα. Αλλά τότε έρχεται κάποιος και μου λέει, «κοίταξε, αυτός ο τοίχος μπορεί να γκρεμιστεί αν αποκτήσεις την ποιότητα εκείνης της αγάπης που έχει νοημοσύνη». Κι απαντώ, «πολύ ωραία, αλλά δεν ξέρω πώς είναι αυτή η αγάπη». Τι θα κάνω; Δεν μπορώ να κάνω τίποτα. Το συνειδητοποιώ αυτό. Συνειδητοποιώ πως ό,τι κι αν κάνω έχει σχέση με την από δω πλευρά του τοίχου, όπου βρίσκομαι. Δηλαδή, βρίσκομαι σε απελπιστική θέση; Προφανώς όχι, γιατί αν βρίσκομαι σ’ απελπιστική θέση ή νιώθω κατάθλιψη, συνεχίζω να κινούμαι στον ίδιο χώρο. Όλ’ αυτά, λοιπόν, σταματάνε. Συνειδητοποιώντας ότι δεν είναι δυνατόν να κάνω οτιδήποτε, οποιαδήποτε κίνηση, τι γίνεται μέσα στο νου μου; Καταλαβαίνετε την ερώτησή μου, κύριε; Είναι σωστή; Νομίζω ότι είναι αρκετά λογική. Συνειδητοποιώ ότι δεν μπορώ να κάνω το παραμικρό. Έτσι; Τι ποιοτική αλλαγή γίνεται, λοιπόν, στο νου μου, ο οποίος εκείνο που έκανε πάντα ήταν είτε να συσσωρεύει είτε να προσπαθεί να γίνει κάτι; Όλ’ αυτά σταματούν. Τη στιγμή που συνειδητοποιώ ότι δεν μπορώ να κάνω τίποτα, σταματά κάθε κίνηση. Είναι δυνατόν να γίνει αυτό; Ή ζω σε μια ψευδαίσθηση; Ή έχω περάσει από τόσα πράγματα μόνο και μόνο για να φτάσω μπροστά σ’ αυτό τον τοίχο; Ή ξαφνικά λέω, «πρέπει να μείνω ακίνητος». Δεν ξέρω αν καταφέρνω να μεταδώσω τίποτα.

ΜΠΟΜ: Ναι, καταλαβαίνω πως οτιδήποτε άλλο είναι μέρος της ίδιας διαδικασίας.

Κ.: Είναι η ίδια διαδικασία.

ΜΠΟΜ: Προβάλλεις το παρελθόν.

Κ.: Έχει γίνει, λοιπόν, στο νου μου επανάσταση; Επανάσταση με την έννοια ότι έχει σταματήσει απόλυτα κάθε κίνηση; Κι αν έχει γίνει αυτό, η αγάπη είναι κάτι που υπάρχει πίσω από τον τοίχο;

ΜΠΟΜ: Αυτό δε θα ’χε κανένα νόημα.

Κ.: Φυσικά δε θα μπορούσε να ’ναι έτσι.

ΜΠΟΜ: Ο ίδιος ο τοίχος είναι αποτέλεσμα μιας διαδικασίας που είναι ψευδαίσθηση.

Κ.: Ακριβώς. Συνειδητοποιώ ότι ο τοίχος είναι κάθε κίνηση. Όταν σταματήσει, λοιπόν, κάθε κίνηση εκείνη η ποιότητα της νοημοσύνης, της αγάπης, είναι εκεί. Αυτό είναι όλο το θέμα.

Κρισναμούρτι «Το τέλος του χρόνου» μετάφραση:Ν.Πιλάβιος,εκδ.Καστανιώτη