«Διακρίνετε μέσα στην ανθρώπινη φύση την πιθανότητα μιας πραγματικής αλλαγής;»

Κ.: Αν κάποιος, λοιπόν, έχει εκείνη τη νοημοσύνη, τη συμπόνια και την αγάπη που δεν έχουν σχέση με χώρα, πρόσωπο, ιδανικό ή σωτήρα, πώς μπορεί να μεταδώσει την αγνότητά τους σε κάποιον άλλον; Μήπως ζώντας μαζί του; Μιλώντας μαζί του; Μπορεί, ξέρετε, όλ’ αυτά να καταντήσουν μηχανικά.

ΜΠΟΜ: Δε θα λέγατε ότι αυτό το πρόβλημα δεν έχει ποτέ πραγματικά λυθεί;

Κ.: Έτσι νομίζω, αλλά πρέπει να το λύσουμε. Καταλαβαίνετε; Δεν έχει λυθεί, η νοημοσύνη όμως λέει, «λύσ’ το». Μάλλον, όχι. Νομίζω ότι η νοημοσύνη δε λέει «λύσ ’ το» η νοημοσύνη λέει, «υπάρχει αυτό που συμβαίνει πραγματικά κι ίσως κάποιος το πιάσει».

ΜΠΟΜ: Μου φαίνεται ότι υπάρχουν στ’ αλήθεια δύο πράγματα: Το ένα είναι μια προετοιμασία με τη λογική ώστε να δειχτεί ότι όλα αυτά έχουν βάση.Kαι το δεύτερο είναι ότι από κει και μετά ίσως μερικοί να τα πιάσουν σε βάθος.

Κ.: Έχει γίνει αυτό, κύριε. Μου ζωγραφίσατε το χάρτη πεντακάθαρα και τον είδα πολύ καλά. Είδα τις συγκρούσεις, τη δυστυχία, τη σύγχυση, την ανασφάλεια, την προσπάθεια να γίνω κάτι. Κι όλ’ αυτά τα είδα πολύ, πολύ, πολύ καθαρά. Στο τέλος, όμως, της ιστορίας ή βρίσκομαι πάλι πίσω στην αρχή ή κάτι πήρε το μάτι μου και με κάνει να λαχταρώ να τ’ αρπάξω και να το κρατήσω για πάντα. Κι αυτό ακριβώς το κάνει να γίνει ανάμνηση. Παρακολουθείτε; Κι όλος ο εφιάλτης αρχίζει! Δείχνοντάς μου το χάρτη πολύ καθαρά μου φανερώσατε κάτι πολΰ βαθύτερο: Την αγάπη. Και με την παρουσία σας, με τη λογική σας, τους συλλογισμούς σας αρχίζω να ψάχνω, να προχωρώ ψηλαφιστά. Αλλά με βαραίνει το σώμα μου, το μυαλό μου, η παράδοσή μου. Όλ’ αυτά με τραβάνε πίσω. Έτσι καταντάει μια αδιάκοπη πάλη. Καταλαβαίνετε; Νομίζω ότι όλο το πράγμα είναι τόσο λάθος!

ΜΠΟΜ: Ποιο πράγμα είναι λάθος;

Κ.: Ο τρόπος που ζούμε. Όλο το πράγμα είναι τόσο λάθος!

ΜΠΟΜ:Νομίζω ότι πολλοί άνθρωποι πρέπει να το βλέπουν πια. Τουλάχιστον ένας αριθμός.

Κ.: Θυμάμαι που αναρωτηθήκαμε στο Όχαϊ αν ο άνθρωπος, παίρνοντας λάθος στροφή, μπήκε σε μια κοιλάδα απ’ όπου δεν μπορεί να ξεφύγει. Δεν μπορεί να είναι αλήθεια αυτό, κύριε- παραείναι καταθλιπτικό- παραείναι φρικτό.

ΜΠΟΜ: Νομίζω ότι μερικοί μπορεί να είχαν αντίρρηση. Το γεγονός ότι είναι φρικτό δεν το κάνει και να μην είναι αλήθεια. Νομίζω ότι θα έπρεπε να πείτε κάποια ισχυρότερη αιτία που σας κάνει να νιώθετε ότι δεν είναι αλήθεια.

Κ.: Α, ναι.

ΜΠΟΜ: Διακρίνετε μέσα στην ανθρώπινη φύση την πιθανότητα μιας πραγματικής αλλαγής;

Κ.: Φυσικά, κύριε. Διαφορετικά, δε θα είχε τίποτα νόημα. Θα είμαστε μαϊμούδες, μηχανές. Βλέπετε, η δύναμη για ριζική αλλαγή αποδίδεται σε κάποια εξωτερική μεσολάβηση, οπότε περιμένουμε απ’ αυτή και χανόμαστε σ’ αυτή. Αν δεν περιμένουμε τίποτα από κανέναν και ελευθερωθούμε τελείως από κάθε παρόμοια ιδέα, η μοναξιά θα είναι κοινή για όλους μας. Και δε θα είναι απομόνωση. Είναι φανερό ότι όταν δεις τι συμβαίνει και πεις, «είναι όλα τόσο άσχημα, τόσο ψεύτικα, τόσο ηλίθια», είσαι φυσιολογικά μόνος. Κι αυτή η αίσθηση της μοναχικότητας είναι κοινή.

ΜΠΟΜ: Ναι, αλλά η συνηθισμένη έννοια της μοναξιάς είναι προσωπική, με την έννοια ότι κάθε άνθρωπος νιώθει ότι είναι δική του.

Κ.: Άλλο αυτή η μοναξιά κι άλλο το να είσαι μόνος σου- να είσαι μοναχικός.

ΜΠΟΜ: Νομίζω πως θα μπορούσε να πει κανείς ότι όλα τα θεμελιώδη πράγματα έχουν σχέση με το σύμπαν, οπότε λέτε ότι όταν ο νους πηγαίνει σε βάθος, φτάνει σε κάτι που έχει να κάνει με το σύμπαν.

Κ.: Ακριβώς.

ΜΠΟΜ: Είτε το ονομάζετε απόλυτο είτε όχι.

Κ.: Κι αυτό είναι το πρόβλημα: Να κάνεις το νου να πάει πολύ, πολύ, βαθιά μέσα στον εαυτό του. Αλλά για να πας βαθιά χρειάζεται όχι μόνο τρομερό κουράγιο, αλλά και η αίσθηση ότι κυλάς διαρκώς στο ίδιο ποτάμι.

Κρισναμούρτι «Το τέλος του χρόνου» μετάφραση:Ν.Πιλάβιος,εκδ.Καστανιώτη