«Διαλογισμός είναι το άδειασμα της συνείδησης από το περιεχόμενό της»

Ένας ζωγραφικός πίνακας πρέπει να έχει χώρο μέσα του παρόλο
που είναι βαλμένος σε κορνίζα· ένα άγαλμα μπορεί να υπάρξει
μόνο στο χώρο- η μουσική δημιουργεί το χώρο που χρειάζεται-
ο ήχος μιας λέξης όχι μόνο φτιάχνει χώρο, αλλά τον χρειάζεται
για να ακουστεί. Η σκέψη μπορεί να φανταστεί την έκταση
ανάμεσα σε δύο σημεία, την απόσταση και το μέτρο- το διάλειμμα
μεταξύ δύο σκέψεων είναι ο χώρος που φτιάχνει η σκέψη. Η συνεχής
έκταση του χρόνου, η κίνηση και το διάλειμμα ανάμεσα σε
δύο κινήσεις της σκέψης χρειάζονται χώρο. Η συνείδηση βρίσκεται
μέσα στα όρια της κίνησης του χρόνου και της σκέψης. Η σκέψη
και ο χρόνος μπορούν να μετρηθούν ανάμεσα σε δύο σημεία,
ανάμεσα στο κέντρο και την περιφέρεια. Η συνείδηση, πλατιά ή
στενή, υπάρχει εκεί όπου υπάρχει ένα κέντρο, το «εγώ» και το «μη
εγώ».
Όλα τα πράγματα χρειάζονται χώρο. Εάν φυλακίσεις ποντίκια
μέσα σε περιορισμένο χώρο θα αλληλοσκοτωθούν- τα πουλάκια
που κάθονται στα σύρματα του ηλεκτρικού κάποιο σούρουπο έχουν
ανάμεσά τους το χώρο που χρειάζονται. Οι άνθρωποι που μένουν
στις πυκνοκατοικημένες πολιτείες γίνονται βίαιοι. Όπου δεν
υπάρχει χώρος, εσωτερικά ή εξωτερικά, κάθε μορφή βρομιάς και
εκφυλισμού είναι αναπόφευκτη. Η διαμόρφωση του νου με την α-
ποκαλούμενη εκπαίδευση, με τη θρησκεία, την παράδοση, την
παιδεία, δεν αφήνει χώρο για να ανθίσουν ο νους και η καρδιά. Η
πίστη, η σύμφωνη με αυτή την πίστη εμπειρία, οι γνώμες, οι έννοιες,
οι λέξεις, είναι το «εγώ», το κέντρο, που δημιουργεί τον περιορισμένο
χώρο μέσα στα σύνορα του οποίου υπάρχει η συνείδηση. Το
«εγώ» υπάρχει και δρα μέσα στο μικρό χώρο που έχει δημιουργήσει
για τον εαυτό του. Κάθε πρόβλημα και θλίψη του, κάθε ελπίδα και
απελπισία του βρίσκονται μέσα στα σύνορά του κι εκεί δεν υπάρχει
χώρος.Το γνωστό καταλαμβάνει όλη τη συνείδησή του. Συνείδηση
είναι το γνωστό. Μέσα στα όριά του δεν υπάρχει λύση για
όλα τα προβλήματα που έχουν φτιάξει οι άνθρωποι. Και παρ’ όλα αυτά δεν το αφήνουν γαντζώνονται πάνω στο γνωστό ή επινοούν
το άγνωστο ελπίζοντας ότι εκείνο θα λύσει τα προβλήματά
τους. Ο χώρος που το «εγώ» έχει χτίσει για τον εαυτό του είναι η
θλίψη του και ο πόνος που ακολουθεί την ευχαρίστηση. Οι θεοί δε
σου δίνουν χώρο γιατί ο χώρος τους είναι ο δικός σου. Ο απέραντος,
ο απεριόριστος χώρος βρίσκεται έξω από το μέτρο της σκέψης
και η σκέψη είναι το γνωστό. Διαλογισμός είναι το άδειασμα της συνείδησης
από το περιεχόμενό της, από το γνωστό, από το «εγώ».

Κρισναμούρτι «Το ημερολόγιο» μετάφραση Ν.Πιλάβιος,εκδ.Καστανιώτη