Μόνο όταν ο νους είναι κενός υπάρχει δυνατότητα δημιουργίας. Αλλά δεν εννοώ αυτή την επιφανειακή κενότητα που έχουμε όλοι. Οι περισσότεροι από εμάς είμαστε κενοί και αυτό φαίνεται καθαρά από την επιθυμία μας για διασκέδαση. Θέλουμε να διασκεδάζουμε, γι’ αυτό καταφεύγουμε σε βιβλία, στην τηλεόραση, σε διαλέξεις, σε αυθεντίες, ο νους διαρκώς γεμίζει το κενό του. Εγώ όμως δεν μιλάω για το κενό λόγω έλλειψης στοχαστικότητας. Απεναντίας, μιλάω για εκείνο το κενό που έρχεται από εξαιρετικά βαθιά σκέψη, όταν ο νους δει την ίδια του τη δύναμη να δημιουργεί ψευδαισθήσεις και πάει πέρα απ’ αυτές.
Το δημιουργικό κενό δεν μπορεί να υπάρξει όσο υπάρχει ο σκεπτόμενος που περιμένει, παρακολουθεί, παρατηρεί, προκειμένου να συσσωρεύσει εμπειρίες για να δυναμώσει. Μπορεί ποτέ ο νους να μείνει άδειος από όλα τα σύμβολα, από όλες τις λέξεις, μαζί με τις εντυπώσεις που δημιουργούν, ώστε να μην υπάρχει εκείνος που συσσωρεύει εμπειρίες; Είναι δυνατόν να παραμερίσει εντελώς ο νους όλες τις εκλογικεύσεις, τις εμπειρίες, όσα του έχουν επιβάλλει, τις αυθεντίες, έτσι ώστε να βρεθεί σε μια κατάσταση κενού; Φυσικά, δεν θα μπορέσετε ν’ απαντήσετε σ’ αυτό το ερώτημα, είναι ένα απίθανο ερώτημα για να απαντηθεί, επειδή δεν ξέρετε, επειδή δεν έχετε δοκιμάσει ποτέ. Αλλά -αν μου επιτρέπετε να σας προτείνω- ακούστε προσεκτικά, αφήστε να σας γίνει αυτό το ερώτημα, αφήστε το σπόρο να φυτευτεί- και θα βγάλει καρπούς αν το ακούσετε αληθινά, αν δεν του αντισταθείτε.
Μόνο το καινούργιο μπορεί να μεταμορφώσει, όχι το παλιό. Αν ακολουθείτε το παλιό μοντέλο, κάθε αλλαγή δεν θα είναι παρά μια τροποποιημένη συνέχεια του παλιού, δεν υπάρχει τίποτα το καινούργιο σ’ αυτό, τίποτα το δημιουργικό. Το δημιουργικό μπορεί να γεννηθεί μόνο όταν ο ίδιος ο νους είναι καινούργιος. Και ο νους μπορεί να ανανεωθεί μόνο όταν είναι ικανός να δει όλες τις δραστηριότητές του, όχι μόνο στο επιφανειακό επίπεδο, αλλά βαθιά μέσα του. Όταν ο νους δει τις ίδιες του τις δραστηριότητες, όταν έχει επίγνωση των ίδιων του των επιθυμιών, των ίδιων του των απαιτήσεων, των παρορμήσεων, των επιδιώξεων, των φόβων και της δημιουργίας της δικής του αυθεντίας, όταν δει μέσα του την αντίσταση που του δημιουργείται από την πειθαρχία, από τον έλεγχο, όταν δει την ελπίδα που φτιάχνει τις πίστεις, τα ιδανικά, όταν ο νους δει πέρα για πέρα, όταν έχει επίγνωση όλης αυτής της διαδικασίας, τότε μπορεί να τα παραμερίσει όλα αυτά και να γίνει καινούργιος, δημιουργικά κενός; Θα ανακαλύψετε αν μπορεί ή όχι μόνο αν πειραματιστείτε χωρίς να έχετε άποψη γι’ αυτό, χωρίς να θέλετε να βιώσετε την εμπειρία αυτής της δημιουργικής κατάστασης. Αν το θέλετε να τη βιώσετε, θα τη βιώσετε. Αλλά η εμπειρία που θα βιώσετε δεν θα είναι το δημιουργικό κενό, θα είναι μόνο μια προβολή της επιθυμίας σας. Αν επιθυμείτε να έχετε εμπειρία του καινούργιου, απλώς είσασιε βυθισμένος σε μια ψευδαίσθηση. Αν όμως αρχίσετε να παρατηρείτε, να έχετε επίγνωση της ίδιας σας της συμπεριφοράς από μέρα σε μέρα, από στιγμή σε στιγμή, παρατηρώντας τον εαυτό σας σαν μέσα σε καθρέφτη, τότε, καθώς πηγαίνετε όλο και πιο βαθιά, θα φτάσετε στο έσχατο ερώτημα αυτού του κενού, όπου μόνο εκεί μπορεί να υπάρξει το καινούργιο.
Η αλήθεια, ο Θεός, ή όπως θέλετε πείτε το, δεν είναι κάτι που μπορούμε να ζήσουμε την εμπειρία του, γιατί εκείνος που βιώνει τις εμπειρίες είναι αποτέλεσμα του χρόνου, της μνήμης, του παρελθόντος, και όσο υπάρχει αυτός δεν μπορεί να υπάρξει το πραγματικό. Το πραγματικό υπάρχει μόνο όταν ο νους είναι εντελώς ελεύθερος από τον αναλυτή, από εκείνον που βιώνει τις εμπειρίες και από την εμπειρία. Τότε θα βρείτε την απάντηση, τότε θα δείτε ότι η αλλαγή έρχεται χωρίς να τη ζητήσετε, ότι η κατάσταση του δημιουργικού κενού δεν είναι κάτι που μπορεί να καλλιεργηθεί, αλλά υπάρχει, έρχεται χωρίς να το καταλάβεις, χωρίς πρόσκληση. Μόνο σ’ αυτή την κατάσταση υπάρχει η δυνατότητα της ανανέωσης, του καινούργιου, της ψυχολογικής επανάστασης.
Κρισναμούρτι «Η χαρά της ελευθερίας» μετάφραση:Ν.Πιλάβιος,εκδ.Καστανιώτη
Τα δίχτυα που είχα ρίξει στο σκοτάδι
Σχολιάστε