Η σύγκριση και η μοναχικότητα

«… Είναι δύσκολο να κρατηθεί κανείς απλός και ξεκάθαρος. Οι άνθρωποι λατρεύουν την επιτυχία, τον σπουδαιότερο, τον καλύτερο· τα κολοσσιαία υπερκτίρια, τα υπεραυτοκίνητα, τα υπεραεροπλάνα και τους «υπεράνθρωπους». Αλλά δεν είναι οι «επιτυχημένοι» εκείνοι που μπορούν να χτίσουν έναν καινούργιο κόσμο. Για να είσαι πραγματικός επαναστάτης χρειάζεται ολοκληρωτική αλλαγή της καρδιάς και του νου… Περνάει κανείς όλη του τη ζωή συγκρίνοντας τον εαυτό του με κάποιον άλλον· το τι είναι με το τι θα έπρεπε να ήταν· με κάποιον που είναι πιο τυχερός και λοιπά. Αυτή η σύγκριση πραγματικά σκοτώνει. Η σύγκριση είναι κάτι εξευτελιστικό, διαστρεβλώνει τον τρόπο που βλέπει κανείς τα πράγματα. Και μεγαλώνουμε εμείς μέσα στη σύγκριση. Μεγαλώνουμε και τα παιδιά μας έτσι. Όλη η εκπαίδευση βασίζεται σ” αυτήν, όπως και όλη μας η παιδεία. Έτσι υπάρχει μια αδιάκοπη πάλη να γίνει κανείς κάτι, κάτι άλλο απ” αυτό που είναι. Η κατανόηση αυτού που κανείς είναι, φέρνει στην επιφάνεια δημιουργικότητα, ενώ η σύγκριση τρέφει την ανταγωνιστικότητα· τη σκληρότητα· τη φιλοδοξία, πράγματα που νομίζουμε ότι φέρνουν πρόοδο. Η πρόοδος μέχρι σήμερα έχει οδηγήσει μόνο σε σκληρότερους πολέμους και σε τέτοια αθλιότητα που δεν είχε γνωρίσει ποτέ ο κόσμος μέχρι τώρα. Αληθινή εκπαίδευση είναι ν” αναθρέφεις τα παιδιά χωρίς σύγκριση… Αυτή η έντονη παρόρμηση για εκπλήρωση – ταπεινών ή μεγαλεπήβολων πόθων – καίει τόσους πολλούς ανθρώπους! Η παρόρμηση μπορεί να ικανοποιηθεί με τον ένα ή τον άλλον τρόπο κι από τη στιγμή που θα ικανοποιηθεί, καθετί βαθύτερο σβήνει. Αυτό δεν είναι που γίνεται στις περισσότερες περιπτώσεις; Η εκπλήρωση των επιθυμιών είναι πολύ μικρή υπόθεση, όσο ευχάριστη κι αν είναι· αλλά μαζί με την εκπλήρωσή τους, καθώς συνεχίζουν να ικανοποιούνται μηχανικά από μόνες τους, αρχίζει για τα καλά η ρουτίνα και η βαρεμάρα και τότε, ό,τι είναι ουσία σβήνει. … Το εκπληκτικό είναι ότι η ουσία μένει όταν δεν υπάρχει καμιά σκέψη για επιτυχία, αλλά μόνο όταν βλέπεις τα πράγματα όπως είναι. Μπορεί να μην είναι εύκολο, αλλά όσο πιο πολλά ζητάει κανείς από τη ζωή τόσο πιο φριχτή και οδυνηρή γίνεται. Δεν είναι εύκολο να ζεις απλά, χωρίς διαθέσεις και απαιτήσεις που ν” αλλάζουν, να ζεις ανεπηρέαστα, τη στιγμή που όλοι και όλα προσπαθούν να σ’ επηρεάσουν· χωρίς όμως μια ήσυχη ζωή σε βάθος, όλα είναι μάταια. Και μένουμε και τόσο σπάνια μόνοι μας· είμαστε πάντοτε με άλλους ανθρώπους ή με σκέψεις που μας πλημμυρίζουν, με ελπίδες που δεν έχουν εκπληρωθεί ή που πρόκειται να εκπληρωθούν και με αναμνήσεις. Είναι ουσιαστικό να μένει ο άνθρωπος κάποιες στιγμές μόνος του, αλλά φαίνεται πως γι” αυτή τη μοναχικότητα δεν υπάρχει καιρός· έχουμε τόσα πολλά πράγματα να κάνουμε, έχουμε τόσες πολλές ευθύνες και πάει λέγοντας. Είναι, όμως, αναγκαίο να μάθει κανείς να μένει ήσυχος· να κλείνεται σε κάποιο δωμάτιο και ν” αφήνει το νου του ν” αναπαυτεί. Η αγάπη είναι μέρος αυτής της μοναχικότητας…»
Κρισναμούρτι «Γράμματα σε μια νεαρή φίλη» εκδ Καστανιώτη